Bùn vi sinh là một phương pháp ứng dụng sinh học, ngoài ra Bùn vi sinh còn là Vũ khí bí mật của ngành xử lý nước thải giữ vai trò quan trọng trong hệ thống xử lý nước thải.
Nhờ có bùn vi sinh mà các công trình xử lý nước thải mới đạt được hiệu quả cao nhất. Cùng tìm hiểu qua ứng dụng của bùn vi sinh qua bài viết dưới đây.
BÙN VI SINH: VŨ KHÍ BÍ MẬT CỦA NGÀNH XỬ LÝ NƯỚC THẢI
BÙN VI SINH LÀ GÌ ?
- Là bùn được sinh ra sau quá trình xử lý nước thải theo phương pháp sinh học
- Bùn vi sinh là tập hợp các vi sinh vật, chủ yếu là vi khuẩn, nấm lên men, côn trùng
- Bùn vi sinh có màu nâu, dạng bông bùn xốp, dễ hấp thụ chất hữu cơ và dễ lắng.
- Bùn vi sinh thường được sử dụng trong xử lý nước thải. Trong đó, vi khuẩn tự nhiên được thêm vào bùn để phân giải các chất hữu cơ và các tạp bẩn trong nước thải
Hình 1: Bùn vi sinh trong xử lý nước thải
CÁC LOẠI BÙN VI SINH
–Bùn vi sinh được chia thành 3 loại tương ứng với từng phương pháp sinh học: bùn vi sinh hiếu khí, bùn vi sinh thiếu khí và bùn vi sinh kỵ khí.
+ Bùn vi sinh hiếu khí
- Màu nâu nhạt, hơi sáng, ban đầu sẽ ở dạng lơ lửng, khi bắt đầu lắng thì có hiện tượng tạo bông.
+ Bùn vi sinh thiếu khí
- Màu nâu sẫm, hạt to hơn và tốc độ lắng nhanh hơn so với bùn vi sinh hiếu khí.
+ Bùn vi sinh kỵ khí
- Màu đen, được chia thành bùn lơ lửng và bùn hạt. Bùn hạt tạo bông to, lắng nhanh
Bùn vi sinh hiếu khí
- Bùn vi sinh hiếu khí là tập hợp chủ yếu các vi khuẩn hiếu khí. Trong hệ thống xử lý nước thải, bùn vi sinh hiếu khí thường sử dụng cho các mục đích oxy hóa chất đạm, Amoni, Nitơ, loại bỏ phú dưỡng
- Bùn vi sinh hiếu khí được áp dụng cho các loại bể như bể MBR, bể Aerotank,…
- Bùn vi sinh hiếu khí có các đặc điểm nhận biết sau:
+ Có màu nâu nhạt, hơi sáng, ban đầu sẽ ở dạng lơ lửng, khi bắt đầu lắng thì có hiện tượng tạo bông.
+ Ở giai đoạn sục khí bùn sẽ rất mịn, khi quá trình sục khí tạm dừng thì bùn sẽ ở dạng lơ lửng và có hiện tượng bông bùn.
+ Bông bùn hình thành dưới tác động của các vi sinh vật sẽ hình thành một khối.
Bùn vi sinh thiếu khí
- Tại bể sinh học thiếu khí thông thường bùn thải sẽ tuần hoàn bể hiếu khí, với sự đảo trộn của máy khuấy chìm hay cánh khuấy giúp tăng sự tiếp xúc của các vi sinh vật
- Bùn vi sinh thiếu khí có các đặc điểm nhận biết sau:
+ Bùn thiếu khí có màu nâu sẫm hơn so với hiếu khí
+ Bông bùn thiếu khí to hơn so với hiếu khí.
+ Tốc độ lắng của bùn vi sinh thiếu khí cũng nhanh hơn hiếu khí.
Bùn vi sinh kỵ khí
Đây là loại bùn vi sinh chứa các vi sinh vật kỵ khí đã tăng sinh khối được đưa vào bể UASB để xử lý các chất thải có nồng độ chất rắn, chất ô nhiễm cao.
Bùn vi sinh kỵ khí thường xuất hiện trong tại các bể yếm khí, bể tự hoại, dây chuyền xử lý nước thải AAO.
Bùn vi sinh kỵ khí thường có màu đen đậm và gồm có 2 loại:
- Bùn vi sinh kỵ khí lơ lửng: sử dụng máy khuấy hay bơm đảo trộn để tăng sự tiếp xúc giữa vi sinh vật và các bông bùn.
- Bùn vi sinh kỵ khí tại các bể UASB (dòng chảy ngược). Bùn có dạng hạt, khi thành bông bùn rất to, bùn lắng nhanh,
Bùn vi sinh kỵ khí có các đặc điểm nhận biết sau:
- Bùn vi sinh kỵ khí có màu đen.
- Dễ dàng chuyển đổi chất hữu cơ thành khí Metan để hoàn thiện giai đoạn kỵ khí.
Xem thêm: Bùn vi sinh kỵ khí, ứng dụng trong Biogas và bể UASB
VAI TRÒ CỦA BÙN VI SINH TRONG NƯỚC THẢI
-Bùn vi sinh là một thành phần quan trọng trong hệ thống xử lý nước thải, đóng vai trò then chốt trong việc loại bỏ các chất ô nhiễm.
-Các vi sinh vật có lợi tồn tại trong bùn vi sinh sẽ tham gia vào quá trình phân hủy và chuyển hóa các chất hữu cơ có trong nước thải, làm sạch môi trường nước.
-Bùn vi sinh chứa một lượng lớn vi sinh vật có khả năng phân hủy các chất hữu cơ trong nước thải, bao gồm protein, carbohydrate, lipid.
ỨNG DỤNG CỦA BÙN VI SINH TRONG XỬ LÝ NƯỚC THẢI
–Bùn vi sinh được ứng dụng rộng rãi trong xử lý nước thải
-Các vi sinh trong bùn sẽ sử dụng chất hữu cơ làm nguồn dinh dưỡng, từ đó phân hủy các chất độc hại trong nước
Hình 2: ứng dụng của bùn vi sinh trong xử lý nước thải
QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH BÙN VI SINH
Để hình thành bùn vi sinh cần trải qua 4 giai đoạn sau:
- Giai đoạn tăng trưởng chậm
Đây là giai đoạn các vi sinh vật thích nghi với điều kiện môi trường sống.
- Giai đoạn tăng sinh khối theo logarit
Đây là giai đoạn vi sinh vật sử dụng chất dinh dưỡng và tăng trưởng sinh khối.
- Giai đoạn tăng trưởng chậm dần:
Do chất dinh dưỡng của môi trường cạn kiệt dần nên quá trình tăng sinh khối giảm
- Giai đoạn hô hấp nội bào:
Khi nồng độ dinh dưỡng cạn kiệt, vi khuẩn sẽ trao đổi chất bằng chính các chất nguyên sinh có trong tế bào
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG CỦA VI SINH TRONG BÙN
Thức ăn hay thông số COD, BOD
- Các thông số COD, BOD thì đơn vị vận hành trạm xử lý sẽ phải tính toán các thông số phù hợp cho quá trình sinh trưởng và phát triển của hệ vi sinh vật.
Nhiệt độ
- Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp sẽ ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển và quá trình xử lý nước.
Các chất dinh dưỡng
- Các chất dinh dưỡng đặc biệt là Nitơ và Phospho có vai trò quan trong sự phát triển vi sinh vật trong bùn vi sinh. Do đó cần phải tính toán kỹ.
CÁC SỰ CỐ THƯỜNG GẶP
BÙN NỔI NHIỀU TRÊN BỂ HIẾU KHÍ
- Nguyên nhân hiện tượng này là do nồng độ cacbon trong nước thải cao, lương oxy cung cấp không đủ.
- khắc phục hiện tượng trên chỉ cần ngừng nước thải vào hoặc giảm lượng nước thải vào, tăng oxy trong bể, hoặc nâng pH của dòng vào từ 8.5 – 9.
BÙN NỔI BỌT TRẮNG
Nguyên nhân: Cần phải kiểm tra nước đầu vào và chú ý đến các vấn đề như sau:
- Nếu giai đoạn đầu nuôi cấy bùn vi sinh thì do lưu lượng bị quá tải, cần giảm lưu lượng nước thải bơm vò.
- Lượng bùn vi sinh trong bể quá thấp thì cần tăng lượng bùn lên
Các cách khắc phục:
- Kiểm tra nồng độ trong bể vi sinh bằng cách đo sinh vật 30 phút, kiểm tra pH, DO
- Nếu sinh vật đo 30 phút bình thường thì cần tiếp tục triển khai kiểm tra pH, DO để tiếp tục điều chỉnh.
Hình 3: Sự cố bùn vi sinh trong xử lý nước thải
BÙN NỔI TRONG BỂ LẮNG AEROTANK
Nguyên nhân
- Trong nước thải chứa nhiều vi sinh vật Nitrosomonat và Nitrosbacto oxy hóa Amoni thành Nitrat
Các yếu tố dẫn tới bùn bị nổi trên bề mặt bể lắng
- Thời gian lưu bùn lâu.
- Nitrat tồn tại nhiều trong nước thải sau bể Aerotank.
- Lượng COD sau xử lý Aerotank còn.
Cách khắc phục:
- không để bùn nằm trong bể lắng lâu, bằng cách tăng lượng bùn tuần hoàn, hạn chế các vùng chết
- Kiểm tra hiệu quả xử lý Nitrat (khử Nitrat) tại bể vi sinh thiếu khí (Anoxic)
Xem thêm: Xử lý nước thải chăn nuôi bằng công nghệ màng MBR
LỢI ÍCH CỦA BÙN VI SINH TRONG XỬ LÝ NƯỚC THẢI
HIỆU XUẤT XỬ LÝ CAO
- Quá trình phân hủy này giúp làm giảm nồng độ các chất ô nhiễm, giúp nước thải đạt tiêu chuẩn xả thải.
- Có khả năng phân hủy các chất hữu cơ, chất dinh dưỡng (nitơ, phốt pho) và một số chất ô nhiễm khác trong nước thải.
TIẾT KIỆM CHI PHÍ
- Không cần sử dụng nhiều hóa chất, giúp giảm chi phí và tác động đến môi trường.
- Việc sử dụng bùn vi sinh thường có chi phí đầu tư và vận hành thấp hơn.
DỄ DÀNG VẬN HÀNH VÀ BẢO TRÌ
- Hệ thống xử lý nước thải bằng bùn vi sinh thường không quá phức tạp, dễ vận hành và bảo trì.
THÂN THIỆN VỚI MÔI TRƯỜNG
- Giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và bảo vệ tài nguyên nước.
KẾT LUẬN
Bùn vi sinh chính là vũ khí bí mật không thể thiếu trong quá trình xử lý nước thải. Với khả năng phân hủy hiệu quả các chất hữu cơ độc hại, bùn vi sinh không chỉ giúp làm sạch nguồn nước mà còn bảo vệ môi trường mà còn góp phần tạo ra một môi trường bền vững.
CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ VISE








