Xử lý nước thải là một vấn đề cấp bách trên toàn cầu, đặc biệt ở các quốc gia đang phát triển. Dù đã có nhiều tiến bộ, vẫn còn tồn tại những bất cập trong xử lý nước thải hiện nay khiến hiệu quả xử lý chưa đạt yêu cầu, gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho môi trường và sức khỏe cộng đồng. Dưới đây là một số bất cập nổi bật:

CƠ SỞ HẠ TẦNG LẠC HẬU VÀ THIẾU ĐỒNG BỘ
- Hệ thống thu gom cũ kỹ, xuống cấp: Nhiều đô thị vẫn sử dụng hệ thống cống rãnh đã xây dựng từ lâu, thường là cống chung (thu gom cả nước mưa và nước thải). Điều này dẫn đến tình trạng quá tải vào mùa mưa, nước thải tràn ra môi trường mà chưa qua xử lý.
- Thiếu mạng lưới thu gom: Ở nhiều khu vực, đặc biệt là nông thôn và các khu dân cư mới, hệ thống cống thoát nước thải chưa được xây dựng hoặc không kết nối đến nhà máy xử lý. Nước thải sinh hoạt thường được xả trực tiếp ra sông, hồ, kênh rạch.
- Công nghệ xử lý lỗi thời: Nhiều nhà máy xử lý nước thải (NM XLNT) vẫn áp dụng công nghệ cũ, kém hiệu quả trong việc loại bỏ các chất ô nhiễm mới nổi như dược phẩm, vi nhựa, hóa chất độc hại.
Xem thêm: MODULE XỬ LÝ NƯỚC THẢI SINH HOẠT 5M³/NGÀY ĐÊM
NĂNG LỰC XỬ LÝ CÒN HẠN CHẾ
- Tỷ lệ nước thải được xử lý thấp: Dù có nhiều NM XLNT được xây dựng, nhưng tổng lượng nước thải được thu gom và xử lý tập trung vẫn còn rất thấp so với tổng lượng nước thải phát sinh, đặc biệt ở các thành phố lớn.
- Công suất hoạt động không tối ưu: Nhiều NM XLNT hoạt động dưới công suất thiết kế do thiếu nước thải đầu vào (vì hệ thống thu gom không đủ) hoặc gặp các vấn đề vận hành, bảo trì.
- Chất lượng nước thải sau xử lý chưa đảm bảo: Một số NM XLNT sau khi xử lý vẫn chưa đạt quy chuẩn xả thải, dẫn đến việc tiếp tục gây ô nhiễm nguồn nước tiếp nhận.
VẤN ĐỀ TÀI CHÍNH VÀ ĐẦU TƯ
- Thiếu vốn đầu tư: Xây dựng và vận hành hệ thống xử lý nước thải đòi hỏi nguồn vốn lớn, nhưng ngân sách nhà nước thường có hạn. Việc thu hút đầu tư tư nhân cũng gặp nhiều khó khăn.
- Chi phí vận hành cao: Điện năng, hóa chất, nhân công, bảo trì đều là những chi phí đáng kể trong quá trình vận hành NM XLNT. Việc thiếu nguồn kinh phí duy trì thường xuyên dẫn đến hiệu quả hoạt động kém.
- Mức phí thoát nước thấp: Mức phí thoát nước hiện tại thường không đủ để bù đắp chi phí đầu tư và vận hành, tạo ra gánh nặng tài chính cho các đơn vị quản lý.
MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC THI VỀ XỬ LÝ NƯỚC THẢI
GIẢI PHÁP THỰC THI
Cá nhân-tổ chức
Một số cá nhân tác giả cho rằng, trách nhiệm người quản lý môi trường cần được quy định rõ ràng, cụ thể hơn. Đồng thời, cần có hệ thống cấp phép xả thải tập trung quốc gia với sự quản lý thống nhất, dựa vào nền tảng công nghệ, năng lực và cơ chế kiểm tra chặt chẽ, khoa học; tránh tình trạng quản lý theo kiểu hành chính và sự tham gia còn nặng về hình thức của các bộ, ngành.
Bên cạnh đó, cần sửa đổi, bổ sung các văn bản hiện hành quy định về vấn đề xử lý nước thải tại các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh, đặc biệt là trong Luật bảo vệ môi trường năm 2014 để khắc phục tính thiếu nhất quán, không cụ thể, không rõ ràng; tạo nên sự thống nhất trong hệ thống pháp luật cũng như góp phần làm tăng thêm tính hiệu quả, tính khả thi của pháp luật; bám sát thực tế và theo kịp tiến trình phát triển và hội nhập quốc tế của đất nước và mức độ phức tạp về vấn đề nước thải và xử lý nước thải.
Quy định hiện hành
Tiếp tục sửa đổi Luật bảo vệ môi trường năm 2014 và các quy định liên quan đến xử lý vi phạm trong quá trình xả thải nước thải. Đồng thời, phát huy đồng bộ sức mạnh của các biện pháp hành chính, hình sự, dân sự, kinh tế trong việc xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về xả thải vướt mức tiêu chuẩn cho phép, đặc biệt là các biện pháp kinh tế để bảo đảm sự hài hoà giữa phát triển kinh tế và yêu cầu bảo vệ nguồn nước và bảo vệ môi trường nói chung.

Bên cạnh đó, việc ban hành các văn bản pháp luật cần có sự đồng bộ, ổn định, có tính điều chỉnh và răn đe cao hơn nữa, đặc biệt là các quy định về thuế, phí môi trường và các văn bản quy định về vấn đề xử lý nước thải của các cơ sở sản xuất kinh doanh. Cụ thể, các văn bản quy định về phát triển kinh tế, văn hóa – xã hội,… phải thể hiện được sự nhất quán với các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, pháp luật về xử lý nước thải và ngược lại bằng cách thêm các điều luật đánh phí – thuế môi trường đối với các doanh nghiệp sử dụng tiêu chuẩn hóa học, sinh học để xử lý nước thải tại cơ sở sản xuất kinh doanh của mình
Xem thêm: BẢN VẼ HỆ THỐNG XỬ LÝ NƯỚC THẢI SINH HOẠT
KẾT BÀI
Để giải quyết triệt để vấn đề này, chúng ta cần một chiến lược đồng bộ, bền vững, kết hợp hài hòa giữa đầu tư công nghệ, nâng cao hiệu quả quản lý, huy động nguồn lực tài chính và đặc biệt là nâng cao nhận thức, trách nhiệm của mỗi cá nhân, tổ chức. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể biến thách thức này thành cơ hội để bảo vệ nguồn nước, gìn giữ môi trường sống trong lành cho thế hệ hiện tại và tương lai.
Môi trường VISE là đơn vị uy tín hàng đầu trong lĩnh vực xử lý nước thải, chúng tôi cung cấp các dịch vụ môi trường với nhiều công nghệ giải pháp phù hợp cho từng quy mô mà khách hàng yêu cầu. Liên hệ ngay để được hỗ trợ chi tiết.
CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ VISE
